اثر زیگارنیک چیست و چه تاثیری در کسب و کار دارد؟

بهره وری بالا، چه به صورت شخصی و چه در کسب و کار یکی از فاکتورهای مهم محسوب میشه. برای اینکه اهمیت این قضیه رو بیشتر متوجه بشیم اول از همه باید معنی بهره وری رو بدونیم.

اگر بخواهیم بهره وری رو معنی کنیم اول باید کارایی و اثربخشی رو بررسی کنیم.

کارایی چیست؟

کارایی یعنی اینکه من وقتی دارم کاری رو انجام میدم چقدر سریعتر و یا با اتلاف منابع کمتر میتونم انجامش بدم. مثلا وقتی برای انجام یک سری از کارها چک لیست درست میکنیم میخوایم کارایی رو افزایش بدیم، چون با استفاده از این چک لیست در زمان کمتر و با کیفیت بیشتر کار رو تموم میکنیم.

یا مثلا اگر در شب گذشته به خوبی استراحت نکرده باشیم، احتمالا امروز کارایی خوبی نداریم، چون تمرکز نداریم و در نتیجه با اتلاف منابع بیشتر کار رو انجام میدیم و خب اگه کارایی در دراز مدت کم باشه، رشد کسب و کار شما دچار مشکل میشه.

چند مثال دیگه که باعث کاهش کارایی میشه :

• وقتی که چندکارگی می کنیم. یعنی وقتی همزمان روی چند کار مشغول هستیم، تمرکز ما به شدت کم میشه و دچار پسماند توجه میشیم. پسماند توجه یعنی چی؟ یعنی اینکه ذهن ما وقتی مشغول کار اول بوده و بعد سراغ کار دوم میره، هنوز مقداری از توجهش درگیر کار اول میمونه.
• تماس های مکرر هنگام کار کردن یا نوتیفیکیشن های شبکه های اجتماعی که باعث حواس پرتی میشه و به مرور این عادت رو در ما نهادینه میکنه.
• کار کردن در منطقه خاکستری. منطقه خاکستری جایی هست که ما نه کار میکنیم و نه استراحت میکنیم یا هر دو رو داریم انجام میدیم و توجه ما هدایت شده نیست.

در کل باید سعی کنید که سبک زندگی متمرکز داشته باشید، چون ذهن ما متمرکز بودن رو دوست داره و احساس لذت خوبی رو هم ایجاد میکنه.

اثر بخشی چیست؟

اما در مورد اثر بخشی باید این موضوع رو بررسی کنیم که آیا کارهایی که من دارم انجام میدم با اهدافم همسو هستند یا خیر و یا اینکه چقدر زاویه دارند. هر چه قدر زاویه این دو با هم بیشتر باشه یعنی اثربخشی کمتره. یعنی تاثیر فعالیت های من برای رسیدن به هدفم خیلی کمه یا اصلا تاثیری نداره.

قطعا در ابتدای هر مسیری تشخیص صحیح فعالیت ها به خوبی انجام نمیشه، اما باید سعی کنیم که ارزیابی خوبی داشته باشیم تا اونها رو اصلاح کنیم.

مثلا هدف من این هست که ایمیل مارکتر بشم، اما بیشتر در مورد برنامه نویسی مطالعه کنم. هدف من در اینجا تبدیل شدن به یک ایمیل مارکتر حرفه ایه، اما کاری که دارم انجام میدم با این هدف همسو نیست، پس اثربخشی نداره یا خیلی کم اثر بخشی داره.

خب، حالا بهره وری یعنی چی؟

بهره وری یعنی اینکه سعی کنیم کارایی و اثربخشی رو هر روز بهبود بدیم و به حالت ایده آل برسیم. حالا که این مفاهیم رو متوجه شدیم، میخوام در مورد اثر زیگارنیک که به شدت روی کارایی تاثیرگذاره و در نهایت بهره وری رو کم میکنه صحبت کنم.

اثر زیگارنیک چیست؟

هر وقت کاری رو شروع کنید و اونو به پایان نرسونید، افکار مربوط به این کار ناتموم، مدام در ذهنتون ظاهر میشن. حتی اگر در اون لحظه در حال انجام دادن یه کار دیگه باشید. این افکار باعث میشن احساس کنید که باید دوباره سر اون کار ناتموم برگردید و تمومش کنید.

وقتی به پایان روز کاری میرسید، احتمالا حجمی از کارهاتون باقی مونده و طبق اثر زیگارنیک ذهنتون درگیر این کارهای ناتمومه و این باعث میشه دچار فرسودگی توجه بشید و در روزهای بعدی احساس خستگی کنید یا تمرکز خوبی نداشته باشید و در نهایت کارایی به شدت کم بشه.

این تئوری برای اولین بار توسط خانم بلوما زیگارنیک مطرح شد و مورد استقبال قرار گرفت. نکته: عکس زیر خانم زیگارنیک هستن.

چطوری اثر زیگارنیک رو خنثی کنیم؟

برای این اینکه بتونیم بر این اثر غلبه کنیم دو تا راه وجود داره:

۱- اگر پایان روز کاریت مشخص نیست، حتما بشین با خودت فکر کن و یه ساعتی رو برای اینکار در نظر بگیرید. مثلا اگر مشخص کردید ساعت ۱۸ پایان ساعت کاریتونه حتما انجامش بدید و بعد از اون دیگه به مسائل کاری فکر نکنید.

در این مورد باید روحیه ارتشی داشته باشید. برای اینکه کارایی بالایی داشته باشید باید ذهنتون هم به اندازه کافی استراحت کنه.

۲- وقتی روز کاریتون تموم میشه، برای کارهای باقی مونده چند دقیقه ای وقت بذارید و برای فردا برنامه ریزی کنید تا تکلیفشون با ذهنتون روش بشه.

یعنی چی تکلیفش روشن بشه؟ یعنی اینکه طبق اثر زیگارنیک ذهنتون درگیر این نباشه که خب حالا این کارهای نیمه تموم چی میشه؟ کی باید دوباره بهشون مراجعه کنم؟ وقتی مشخص کنید که مثلا چه زمانی و چطوری ادامه شون رو انجام میدید، دیگه ذهنتون میدونه که جریان چیه و اونها رو رها می کنه.

من خودم سالها درگیر اثر زیگارنیک بودم و دلیلش رو نمی دونستم. حتما انجامش بده و نتیجش رو هم به من بگو…